Yeme bozuklukları, kişilerin sağlıklı beslenme alışkanlıklarını bozarak psikolojik ve fizyolojik sorunlar yaşamasına neden olabilen bir rahatsızlıktır. Bu nedenle yeme bozukluğu olan bireylerin beslenme düzenleri oldukça önemlidir. Beslenme tedavisi yeme bozuklukları tedavisinde oldukça etkilidir. Beslenme tedavisi ile kişilerin sağlıklı beslenmeyi öğrenmeleri ve beslenme düzenlerini sağlıklı hale getirmeleri hedeflenmektedir. Beslenme tedavisi aynı zamanda yeme bozukluklarından kaynaklanan fizyolojik sorunları da gidermeye yardımcı olmaktadır. Yeme bozukluğu olan bireylerin beslenmesinde tüm besin gruplarının dengeli olması da oldukça önemlidir.
Anoreksiya Nervoza
Anoreksiya nervoza, yiyeceklerin tüketiminde anormal ve korkunç bir kısıtlama ile karakterize edilen bir yeme bozukluğudur. Hastaların, yeme alışkanlıklarını ve beslenme düzenlerini değiştirmeleri gerekmektedir. Ancak, bu değişiklikler sırasında sağlıklı ve dengeli beslenme oldukça önemlidir.
Anoreksiya nervoza hastalarının, herhangi bir besin grubunu atlamaları mümkündür. Bu nedenle, yeterli protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineral alımına dikkat etmek çok önemlidir. Ayrıca, egzersiz yapma alışkanlıklarına da dikkat etmeleri gerekmektedir.
Genellikle beslenme tedavisi, hastanın sağlıklı bir şekilde kilo almasını sağlamaktadır. Ancak, sadece kilo verilmesi için yapılan diyetler, hastaların sağlığı için zararlı olabilir. Bu nedenle, fiziksel aktivitelerin de artırılması, yemek sıklığının ve miktarının artırılması ve besin değerlerinin yükseltilmesi için çalışmalar yapılır.
- Hasta, az öğünler halinde, daha sık yemek yemelidir.
- Kilo almaya yardımcı olan yüksek kalorili yiyeceklerin tüketimi artırılmalıdır.
- Hastanın gelişimi ve vücut ağırlığının artması için, diyetisyenler tarafından hazırlanan günlük yiyecek planları takip edilmelidir.
Bu nedenle, anoreksiya nervoza hastalarının beslenme düzenleri, sadece diyetisyenler tarafından dengeli ve sağlıklı bir şekilde hazırlanmalıdır. Ayrıca, tedavi sırasında hastaların sadece kilo almaya değil, aynı zamanda sağlıklı bir yaşam tarzına da odaklanmaları gerekmektedir. Tedavi sırasında atıştırmalıkların doğru kullanımı, protein ve karbonhidrat dengesi ve porsiyon kontrolü gibi faktörler de önemlidir.
Bulimia Nervoza
Bulimia nervoza, yeme bozuklukları arasında yaygın bir rahatsızlıktır. Bulimia nervoza hastaları, büyük miktarda yiyip sonrasında kendilerini kusturarak ya da laksatif kullanarak kilo almaktan kaçınmaya çalışırlar.
Bulimia nervoza hastalarının beslenme düzenlerinde dengeli bir beslenme programı takip etmeleri ve açlık zamanlarını minimum seviyede tutmaları oldukça önemlidir. Tedavi sürecinde, bireylere protein ve karbonhidrat yönünden zengin, vitamin ve mineral açısından zengin yiyecekler tüketmeleri önerilir. Ayrıca, bulimia nervoza hastalarının atıştırmalıklar gibi sağlıklı seçenekleri tercih etmeleri de beslenme tedavisinde önemlidir.
Bulimia nervoza hastalarının tedavi sürecinde diyetisyen ve doktor tarafından hazırlanan beslenme programını takip etmeleri gerekir. Ayrıca, yemek yeme alışkanlıklarında yapılacak değişikliklerle birlikte terapi ve ilaç tedavisi de kullanılabilir.
Atıştırmalıkların Yeri
Yeme bozukluğu olan bireylerin beslenme tedavisinde atıştırmalıkların yeri oldukça önemlidir. Ancak, atıştırmalık olarak tercih edilecek besinlerin özenle seçilmesi gerekmektedir. Beslenme uzmanları, yeme bozukluğu olan bireylerin daha çok protein bakımından zengin ve lifli besinler tüketmeleri gerektiğini vurgularlar. Bu nedenle, sebzeler, meyveler, fındık ve tohumlar atıştırmalık olarak tercih edilebilir.
Aynı zamanda, yeme bozukluğu kaynaklı tartışmalardan kaçınmak için atıştırmalıkların miktarının kontrol edilmesi de önemlidir. Bireylerin atıştırmalıkları porsiyon olarak hazırlaması veya yarımşar porsiyonlarda tüketmeleri önerilir.
Bununla birlikte, yeme bozukluğu olan bireylerin zararlı atıştırmalıklardan kaçınması gerekir. Şekerli ve yağlı atıştırmalıklar uzak durulması gereken besinlerdir. Sadece acıkmadan önce yenen, küçük porsiyonlarda sebzeler, meyveler, fındık ve tohumlar tüketmek, atıştırmalıkların bireylerin sağlığı açısından yararlı hale gelmesine yardımcı olacaktır.
Sağlıklı Atıştırmalıklar
Yeme bozukluğu olan bireylerin tedavi sürecinde sağlıklı atıştırmalıkların tüketimi oldukça önemlidir. Sağlıklı atıştırmalıklar, vücut için gerekli olan besin öğelerini sağlar ve bireyin gün içindeki açlığını kontrol altına alarak yeme düzenini sağlar.
Beslenme tedavisinin bir parçası olarak, sağlıklı atıştırmalıkların seçimi, hastanın tedavi sürecindeki ilerlemesine yardımcı olabilir. Sağlıklı atıştırmalıklar, diğer yiyeceklerle karşılaştırıldığında daha az kalori içerir ve yeme bozukluğu olan bireyler için sağlıklı bir beslenme düzeni için gereklidir.
Aşağıdaki tablo, yeme bozukluğu olan bireylerin tercih edebileceği sağlıklı atıştırmalık seçeneklerini göstermektedir:
| Atıştırmalık | Besin İçeriği |
|---|---|
| Elma dilimleri | A vitamini, lif, potasyum |
| Bebek havuçları | A vitamini, lif |
| Kurutulmuş meyveler | Lif, antioksidanlar |
| Badem | E vitamini, magnezyum, protein |
Sağlıklı atıştırmalıkların yeme bozukluğu olan bireylerin beslenme düzeninde tercih edilmesi, bireyin sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemesine yardımcı olur. Bu nedenle, sağlıklı atıştırmalıklar, diğer yiyecek seçenekleri ile değiştirilmelidir.
Zararlı Atıştırmalıklar
Yeme bozukluğu olan bireyler, sık sık zararlı atıştırmalıklar tüketebilirler. Bu tür yiyecekler, tedavi sürecinde kesinlikle tercih edilmemelidir. Fast food ürünleri, şekerli atıştırmalıklar ve hazır gıdalar yeme bozukluğu olan bireylerin sağlıklı bir yaşam sürdürmelerine engel olur. Şekerli içecekler, kalori değerleri oldukça yüksektir ve sadece seker alımını arttırmakla kalmaz, ayrıca vücutta insülin direnci ve daha birçok sağlık probleminin ortaya çıkmasına neden olabilir. Hazır gıdalar ve fast food ürünleri ise, sağlıklı yiyeceklerin yerine alınabileceği için, beslenme dengesi açısından oldukça tehlikelidir.
Yeme bozukluğu olan bireylerin tedavi sürecinde, zararlı atıştırmalık tüketimlerinden mutlaka kaçınması gerekmektedir. Bu tür yiyecekler, hem vücudun sağlığını olumsuz etkiler, hem de tedavi sürecini uzatabilir. Bunun yerine, tekli yağ asitleri, meyve, sebze, balık, kepekli tahıllar ve süt ürünleri gibi sağlıklı atıştırmalıkların tüketilmeli ve sağlıklı bir beslenme programı oluşturulmalıdır.
Protein ve Karbonhidrat Dengesi
Yeme bozukluğu olan bireylerin beslenmelerinde protein ve karbonhidrat dengesi oldukça önemlidir. Protein, kas ve dokuların onarımı ve gelişimi için gereklidir ve aynı zamanda tokluk hissi verir. Karbonhidratlar ise vücudun enerji ihtiyacını karşılar ve beyin fonksiyonları için gerekli olan glikozun kaynağıdır. Ancak, yeme bozukluğu olan bireyler genellikle düşük karbonhidrat ve yüksek protein diyetleri tercih ederler. Bunun sonucunda vücut enerji gösterir ve kas kütlesi kaybı yaşanabilir. Yeterli karbonhidrat ve protein tüketimi sağlayarak vücudun gereksinimlerini karşılamak ve beslenme tedavisinde başarılı sonuçlar elde etmek mümkündür.
Binge Eating Disorder (Aşırı Yeme Bozukluğu)
Binge Eating Disorder, aşırı yeme bozukluğu olarak da bilinir ve kişinin kontrol edemediği bir şekilde aşırı miktarda yiyecek tüketmesi ile karakterize edilir. Bu bozukluğa sahip olan bireylerin beslenme düzenleri konusunda bir uzman desteği almaları gerekmektedir. Beslenme terapisi bazı tedavilerin bir parçası olarak kullanılabilir.
Beslenme terapisi ile amaç, kişinin normal bir beslenme düzenine bağlı kalmasını sağlamaktır. Binge eating disorder hastaları için sağlıklı ve düzenli atıştırmalıklar tüketmek, porsiyon kontrolü sağlamak ve besin gruplarının dengesine dikkat etmek önemlidir. Düzenli beslenme düzeninin yanı sıra, kişilerin yeme davranışlarını anlamalarına yardımcı olabilecek psikoterapi de tedavi planının bir parçası olabilir.
- Binge eating disorder hastalarının düzenli olarak kahvaltı yapması önemlidir. Bu, gün boyunca daha az abur cubur tüketmelerine yardımcı olabilir.
- Yeteri kadar protein tüketmek, tok hissetmeye yardımcı olabilir.
- Atıştırmalıklar arasında sağlıklı seçenekler tercih edilmelidir, örneğin; meyve, yoğurt gibi.
- Yiyecekleri yavaş yavaş çiğnemek ve yeme işlemini yavaşlatmak, tokluk hissinin daha erken hissedilmesine yardımcı olabilir.
Porsiyon Kontrolü
Porsiyon kontrolü, aşırı yeme bozukluğu olan bireyler için oldukça önemlidir. Yeme bozukluğu olan kişiler her zaman yemek yeme konusunda kontrollü davranamazlar ve genellikle aşırı miktarda yemek yerler. Ancak, kişiler porsiyon kontrolü yapmayı öğrendiğinde, öğünlerini daha kontrollü bir şekilde tüketebilirler. Bunun için, öncelikle tabak boyutları küçültülebilir veya öğünler küçük tabaklara konulabilir. Böylece, yemekler küçük porsiyonlarda sunulduğunda, kişiler daha olumlu beslenme davranışları sergileyeceklerdir. Aynı zamanda, yavaş yavaş yemek yemek de yardımcı olabilir, çünkü kişilerin doyum hissini anlamalarına yardımcı olur.
- Porsiyonları küçültmek veya küçük tabaklar kullanmak gibi yöntemler ile kontrollü bir beslenme düzeni oluşturulabilir.
- Yavaş yemek yeme de, doyum hissinin anlaşılmasına yardımcı olabilir.
Besin Gruplarının Dengesi
Besin gruplarının dengeli bir şekilde tüketimi, yeme bozukluğu olan bireylerin beslenme tedavisinde önemlidir. Protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineral içeren besin grupları, dengeli tüketildiğinde sağlıklı bir beslenme sağlar. Aşırı yeme bozukluğu olan bireyler, tüketimlerini sağlıklı ölçülere indirmek ve besin dengesi sağlamak için diyetisyenlerin önerilerini takip etmelidir.
Besin gruplarının dengeli tüketimi konusunda örnek bir diyet örneği: Kahvaltıda tam buğday ekmeği, lor peyniri, domates ve yeşillikler; öğle yemeğinde ızgara tavuk, kepekli pilav ve salata; akşam yemeğinde ızgara somon, buharda sebzeler ve bulgur pilavı tüketimleri sağlıklıdır. Atıştırmalık olarak ise, taze meyveler, yoğurt, fındık ve ceviz tercih edilebilir.
Besin gruplarının dengesi, yeme bozukluğu olan bireylerin beslenme tedavisinde diyetisyenlerin önemli bir stratejisidir. Bireyler, besin dengesi konusunda bilinçli bir şekilde hareket etmeli ve önerileri takip etmelidir.
